یک حرف صوفیانه بگویم اجازت است؟

انتشار در۲۹ اسفند ۱۳۹۴ ساعت ۳:۲۱ ق.ظ سرویس:مطلب شما بدون دیدگاه 6 بازدید

 یک حرف صوفیانه بگویم اجازت است؟

غلام کرمی اردی*: حافظ است و سخنان نغز و پر مغز و مشحون از معارف بلند، آن هم به شیوه ای شیرین و شیوا و در یک کلام هنرمندانه و البته همه جانبه و در همه ی عرصه های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و… که چنانچه دقیق و هوشمندانه رمزگشایی گردد حاوی نکات آموزنده و عبرت انگیزی است.

خواجه ی اهل راز در غزل کوی عشق خود خطاب به شاه تفوق یافته ی عهد خویش ضمن ازدادار دانستن منشاء توفیق و پیروزی، وظیفه ی شکرگزاری را به او یاد آور شده و خصلت دستگیری از افتادگان را خصلتی الهی برشمرده و غمگساری آنان را وظیفه ی حاکم دانسته وتسلط و حکومت دنیوی را به دلیل اعتباری بودنش بی اعتبار خوانده و به لحاظ اعتقادی وظیفه ی چاکری به بارگاه عظمت او و به لحاظ اجتماعی تکلیف خدمتگزاری به مردم واسط قدرت وظیفه اش خوانده زیرا که مقبولیت از ارکان غیرقابل انکار و اصول هرحاکمیتی است. لولاحضورالحاضر…[۱] این حضور است که تکلیف حاکم یا رهبر را در پذیرش رهبری روشن می کند و اگر رأی و حضور مردم نباشد هر حاکمی حتی اگر معصوم هم باشد باید به انتظار بلوغ رعیت تا ۲۵سال عزلت گزیند.«لارأی لمن لایطاع»[۲] (کسی که نظرش مشتری ندارد نمی توان از او فرمانبرداری کرد) این خوانشی اصولی از منشاء مشروعیت حکومت است و معتقدان و مروجان بی شمار این نحله، هم در حوزه های علوم دینی و هم در مراکز آموزش عالی و آکادمی فراوانند و از شاخصهای بارز و پرنمود این نحله اعتبار رأی و نظر و حضور مردم در اداره ی امور جامعه است وگزاره ی «میزان رأی ملت است»[۳] شاخص ترین برند پیروان این نحله و انتخابات مکانیسمی اساسی نزد آنان و برون داد این مکانیسم حیاتی جز برآیند مطالبات مردم  نیست.

درمقابل خوانش فوق، نگاه و قرائت متفاوت دیگری وجود دارد که برای رأی مردم هیچ اعتباری قائل نیست! بنظر آنان رأی مردم هیچ اعتبار شرعی وقانونی ندارد. نه در اصل نظام سیاسی نه در اعتبار قانون اساسی و نه درانتخابات. ملاک اعتبار نظام و قانون اساسی در این گفتمان تنها و تنها رضایت ولی فقیه است اگر هم تاکنون سخن از انتخابات بوده صلاح دید ولی فقیه بوده و نظر ملت در مشروعیت نظام نه تنها تابع رأی و رضایت آنان نیست که هیچ تأثیر و دخالتی در اعتبار آن ندارد.[۴] بزرگان و پیروان این مکتب با صراحت تمام برای نظام مقدس اسلامی که خاستگاهش نحله ی اصولی تفوق یافته در بهمن ۵۷ به رهبری امام راحل امت (ره) در نبرد نحله های آنروز حوزه های علمیه داخل وخارج از کشور بود به عنوان جمهوری اسلامی برای نظام الهی مستقر ما روی خوش نشان نداده و حتی تلاش نموده و می نمایند تا عنوان حکومت اسلامی را جایگزین عنوان با مسمای جمهوری اسلامی نمایند.

اکنون پس ازعرضه ی لب دیدگاه این دو نحله به جد از قضاوت بازایستاده و آن مهم را به افکار بلند مخاطبان وا می سپاریم  اما می پرسیم براستی کدام نحله قدرت اقناع مخاطبش درصورت قدرت یافتن و عملیاتی شدن حداقلی و کدام حداکثری است؟ راهبرد کدام نحله در مواجهه ی با نگرانیها موثرتر است؟

مردم یعنی کسانی که سیاست دنبال اداره آزادانه ی آنان است نقش بی بدیلشان درتحقق اهداف نظام های سیاسی – اجتماعی غیرقابل انکار است ودرهرحال جایگاهشان قابل اعتنا و نظراتشان باید محترم باشد نه اینکه در فراز با آنها و در نشیب رها گذاشته شوند؛ این مشی ناصواب خلاف سیره ی سیاسی معصومین (علیهم السلام) است اگر هم جایی فرعی رفته و یا زاویه گرفته اند آنها را نباید شماتت کرد که برعکس باید برگشت ورفتارهای خود را واکاوی کرد زیرا اینها ولی نعمتانند و مجلس برآمده از رأی و نظرشان در رأس امور و جایگاه آن مجلس بس رفیع و عصاره ی فضایل ملت پس لازم است درحین چاکری خدای نگهداردست از خادمی آنان نکشید تا مصداق این سخن کارل الکسیس آنجا که می گوید: پیشه وری که نداند چگونه به جنگ نگرانی ها برود جوانمرگ می شود[۵]  نشویم  از همین رو است که خواجه با طرح سوالی در یک بیت و ارائه ی راهکار مناسب در ادامه ی آن در پی آموزندگی است و می گوید: اگر یک حرف بی پروا به شیوه ی عرفا بزنم بهتون برنمی خوره؟  تاکنون چقدر واقع گرا بوده و اکنون هستید و منطقی اندیشیده و می اندیشید و درصدد اصلاح بوده وهستید؟ رفتارها و نوشتارهایتان را با خوشنویس می نوشته و می نویسید یا با مداد؟ وآیا مدادتان مداد پاکن دارد؟ آن حافظ مستطاب با الهام واستمداد از آیات قرآن صامت و رمز گشایی از رفتار وسیره ی قرآن های ناطق می گوید: بدان و آگاه باش گریوه ی هدایت همان صراط عریض یا شاه راه به سوی سعادت، اما سربالايی است. و بیشتر فلشهای طول مسیر جهتش به سمت صلح.والیوم یوم المرحمه[۶]  ای نوردیده صلح به از جنگ و داوری است[۷] بدان و آگاه باش که حتی قلم خدا هم خودنویس نیست؛ مداد است و مداد پاکن دارد نه تنها پاک می کند که تبدیل به احسنش می نماید. یبدّلُ اللهٌ سیئاتهم حسناتٍ[۸] و بی ریب وتردید این مداد همان مداد العلما یی است که افضل من دماء الشهداست چونکه همچون مداد خدا پاکن دارد.

*کارشناس ارشد علوم تحقیقات تهران

——————————————-

[۱] – نهج البلاغه ،ارفع ، سیدکاظم،خطبه ۳ ص۵۴

[۲] – نهج البلاغه ، ترجمه ارفع، سیدکاظم، خطبه ۲۷ ص۱۲۰

[۳] – صحیفه نور ، جلد ۸ ص ۲۴۷

[۴] – هفته نامه پرتو، ارگان موسسه مصباح یزدی، ۷/۱۰/۸۴

[۵]– محمد جعفر امامی، نگرانیها وناامیدیها ، ص ۴۲

[۶]- شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، جلد ۱۷ ،صفحه۲۷۲

[۷]- خواجه شمس الدین محمد ، دیوان ۷۹۲ق

[۸]– قرآن کریم فرقان آیه ۶۹